دندان درد یکی از مشکلات شایع سلامت دهان و دندان است که بسیاری از افراد در طول زندگی خود با آن مواجه میشوند. این مشکل میتواند درد شدیدی در دهان و دندان ایجاد کند و باعث تحریک و اختلال در روزمرگی فرد شود. علل دندان درد میتواند متنوع باشد، از جمله تصادفی، فشار روحی، التهاب لثه، تسکین نشدن عفونت، ترک دندان، و غیره.
با توجه به شدت درد و اختلالی که دندان درد میتواند در زندگی افراد ایجاد کند، بسیاری به دنبال راهحلهایی برای درمان و تسکین این مشکل هستند. درمان دندان درد میتواند شامل مصرف داروهای تسکین دهنده درد، رفع عفونت، جراحی، و درمانهای دندانی مانند پر کردن و عصبکشی باشد.
در این مقاله، به بررسی علل دندان درد، روشهای پیشگیری، و روشهای درمانی برای این مشکل پرداخته خواهد شد. همچنین، به صورت جداگانه به بررسی درد دندان در کودکان و زنان باردار نیز پرداخته خواهد شد. با مطالعه این مقاله، شما میتوانید با شناخت بهتری از دندان درد و روشهای مقابله با آن، بهبود سلامت دهان و دندان خود را تضمین کنید.
دندان درد میتواند به دلیل بسیاری از عوامل مختلفی از جمله زیر باشد:
لثه
التهاب و عفونت در لثهها ممکن است باعث درد دندان شود. این عفونت میتواند به دندان و توسط آن به استخوان پایه دندان نفوذ کند و در پی آن درد و تورم در ناحیه دندان مشاهده شود.
عصب دندان
در صورتی که عصب دندان آسیب ببیند، ممکن است برای شما درد شدیدی ایجاد شود. عواملی مانند ترمیم دندان با پوسیدگی عمیق، شکستگی دندان، یا عفونت دندان میتواند باعث درد و مشکل در عصب دندان شوند.
شکستگی دندان
در صورتی که دندان شما شکسته باشد، میتواند باعث درد شدیدی شود. عواملی مانند ضربه به دندان، جهش تغییرات دمایی، یا خوردن خوراکیهای سخت میتواند باعث شکستگی دندان شوند.
ترمیم دندان
در صورتی که شما برای ترمیم دندان به دندانپزشک مراجعه میکنید، ممکن است برای مدتی درد دندانی ایجاد شود. این درد ممکن است به دلیل تغییرات در دندان یا روکشدهی دندان و یا به دلیل برداشتن پوسیدگیهای عمیق باشد، که بعد از مدتی برطرف میشود.
ترک دندان
در صورتی که دندان شما ترک دارد، ممکن است برای شما درد دندانی ایجاد شود. ترک دندان ممکن است به دلیل فشار بر روی دندان، ترکیدگی دندان، یا عواملی مانند مصرف غذاهای سخت باشد.
عفونت دندان
در صورتی که دندان شما عفونت دارد، ممکن است برای شما درد دندانی ایجاد شود. عفونت دندان میتواند به دلیل التهاب لثه، التهاب عصب دندان، یا شکستگی دندان باشد.
چرا بیشتر در شب دندان درد به سراغ مان میآید
درد دندان ممکن است در شب شدیدتر شود، به دلیل چندین علت از جمله:
- افزایش فشار خون: فشار خون ممکن است در شب بیشتر از روز باشد، که میتواند باعث شدیدتر شدن درد دندان شود.
- تغییر موقعیت بدن در خواب: خوابیدن در موقعیتی که فشار بر روی دندانها زیاد باشد، مثل خوابیدن بر روی شکم، میتواند باعث شدیدتر شدن درد دندان شود. بنابراین توصیه میشود در موقعیت خوابیدن به صورتی که سر و گردن در یک خط قرار گیرد و بدنتان به طور کامل روی تخت قرار گیرد.
- افزایش التهاب: در بعضی موارد، درد دندان به دلیل التهاب است. اگر التهاب شدیدتر شود، درد نیز شدیدتر میشود، به خصوص در شب که بدن شما در حال استراحت است و تمرکز بیشتری در ناحیه درد میشود.
- فعالیت کمتر عضلات: درست است که در شب، عضلات بدن کمتر فعال هستند و تنش در آنها کمتر است، اما این موضوع فقط به عضلات اطراف دندان و فک مربوط نمیشود. در صورتی که درد دندان شما به دلیل فشار و تنش در عصب و بافتهای داخلی دندان ایجاد شده باشد، این درد در شب نیز میتواند شدیدتر شود.
- عدم تمرکز بر روی فعالیتهای دیگر: در شب، بیشتر افراد به فعالیتهای دیگر تمرکز کمتری دارند و بیشتر تمرکزشان بر روی درد دندان است، که میتواند باعث شدیدتر شدن درد دندان شود.
در هر صورت، دلایل دقیق شدیدتر شدن درد دندان در شب باید توسط پزشک شما بررسی شود. در صورتی که دچار درد دندان شدید شدهاید، بهتر است به زودی با پزشک خود مشورت کنید تا علت درد دندان شما تشخیص داده شود و درمان مناسبی تجویز شود.
مدیریت اورژانسی دندان درد در خانه
در صورتی که درد دندان شما به شدت شدید است و نمیتوانید به دندانپزشک مراجعه کنید، میتوانید با رعایت نکات زیر به مدیریت درد دندان در خانه بپردازید:
۱- استفاده از یخ
قرار دادن یخ روی ناحیه درد دندان میتواند به طور موقت تسکین درد دندان فراهم کند. یخ باعث تنگ شدن عروق خونی میشود و از ایجاد التهاب و برخی از علائم دردناک مربوط به آن جلوگیری میکند. همچنین، یخ به منظور کاهش تورم و التهاب نیز مفید است.
برای استفاده از این روش، یک تکه یخ را در داخل یک حوله یا پارچه بگذارید و سپس آن را بر روی ناحیه دردناک دندان قرار دهید. همچنین، بهتر است یخ را برای چند دقیقه (حدود ۱۰ تا ۱۵ دقیقه) بر روی ناحیه دردناک دندان قرار دهید و سپس آن را بردارید، حداقل 10 دقیقه استراحت کنید ومجدد یخ را روی دندان قرار دهید تا درد دندان آرام شود.
مهم است که به دندان خود خیلی فشار نیاورید و برای جلوگیری از آسیب به دندان، یخ را بر روی لبه دندان نه بر روی سطحی که شامل پردههای لثه میشود قرار دهید.
۲- استفاده از دهانشویه آنتیبیوتیک:
دهانشویههای آنتیبیوتیک میتوانند در کاهش التهاب و درد دندان مفید باشند. برای استفاده از این روش، دهانشویهای که شامل آنتیبیوتیک است را انتخاب کنید و دهان خود را با آن شستشو دهید.مراحل استفاده از دهانشویههای حاوی آنتیبیوتیک عبارتند از:
1. قبل از استفاده از دهانشویه، دهان خود را با آب و شوینده دندانپزشکی شستشو دهید.
2. بطری دهانشویه را به طور کامل تکان دهید تا محتویات آن مخلوط شود.
3. یک قاشق چایخوری از دهانشویه را در دهان خود بریزید و به مدت 30 ثانیه به طور کاملدر دهان خود بچرخانید و سپس آن را بلعیده و یا بیرون بریزید.
4. از استفاده این دهانشویه بین وعدههای غذایی خودداری کنید.
همچنین، بهتر است پس از استفاده از دهانشویه، حداقل 30 دقیقه از خوردن یا نوشیدن هر چیزی پرهیز کنید تا مواد دارویی در دهان اثر بگذارند.
۳- مصرف داروهای ضد درد:
میتوانید از داروهای ضد درد مانند آسپرین، تایلنول و یا ایبوپروفن استفاده کنید. قبل از استفاده از هر نوع دارو، بهتر است با دندانپزشک خود مشورت کنید.
۴- استفاده از روشهای طب سنتی:
استفاده از روشهای طب سنتی مانند ماساژ نقطه فشاری در دست و یا استفاده از روغن مرزه و نعنای هندی میتواند در کاهش درد دندان مفید باشد و یا سرکه و گلاب را مخلوط نمایید و به صورت دهانشویه طبیعی (در این حالت میزان سرکه بایستی کم باشد که احساس سوزش ایجاد نکند) در دهان غرغره کنید یا یک پنبه را به مخلوط آغشته و بر روی موضع درد بگذارید.
۵- استفاده از نوشیدنیهای گرم:
نوشیدن نوشیدنیهای داغ مانند چای گل سرخ، آب لیمو، و یا آب داغ میتواند در کاهش درد دندان مفید باشد.
۶- استراحت کافی:
در صورت بروز درد دندان، بهتر است بیشتر استراحت کنید و فعالیت کمتری داشته باشید.
درمان درد دندان با داروهای خانگی
قبل از هر چیز، باید بدانید که درمان درد دندان با داروهای خانگی تنها برای گذراندن مدت کوتاهی مناسب است و به عنوان یک راه حل دائمی برای درمان درد دندان توصیه نمیشود. همچنین، پیش از استفاده از هر دارویی، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید تا اطمینان حاصل شود که داروی خانگی شما با سلامتی شما سازگار است. در ادامه، برخی از داروهای خانگی را برای درمان درد دندان ذکر میکنم:
1. عصارهی کرند:
عصارهی کرند میتواند به کاهش درد دندان کمک کند. برای استفاده، یک قاشق چایخوری عصاره کرند را با یک فنجان آب مخلوط کرده و در دهان خود نگه دارید و سپس آن را بلعید.
(کرند یک داروی گیاهی است که از گیاهی به نام کرند (Plantago ovata) تهیه میشود. کرند یک گیاه خوشهای است که در مناطق گرم و خشک هند، پاکستان و ایران رشد میکند. عصارهی کرند شامل یک الیاف قابل حل در آب به نام "اسفناج کرند" است که دارای خواص درمانی بسیاری است. از جمله خواص آن میتوان به کاهش التهابها، جذب چربی، تنظیم قند خون، کاهش کلسترول و پیشگیری از پوکی استخوان اشاره کرد.)
به هر حال، پیش از استفاده از عصارهی کرند یا هر داروی دیگری، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید، به خصوص اگر شما دچار بیماریهای مزمن هستید یا داروهای دیگری استفاده میکنید.
2. چای آویشن:
استفاده از چای آویشن میتواند به کاهش التهاب دندان و درد کمک کند. برای استفاده، یک کیسه چای آویشن را در یک فنجان آب داغ بگذارید و به مدت چند دقیقه قرار دهید. سپس کیسه چای آویشن را از فنجان خارج کنید و آب چای داغ را در دهان خود نگه دارید.
3. آب نمک:
شستشوی دهان با آب نمکی میتواند به کاهش التهاب و درد دندان کمک کند. برای استفاده، یک قاشق چایخوری نمک را در یک فنجان آب گرم حل کنید و با آن دهان خود را شستشو دهید.
4. روغن مرزنگوشی:
استفاده از روغن مرزنگوشی میتواند به کاهش درد دندان کمک کند. برای استفاده، چند قطره روغن مرزنگوشی را روی دندان دردناک قرار دهید.
5. آلوئه ورا:
ژل آلوئه ورا میتواند به کاهش التهاب دندان کمک کند. برای استفاده، ژل آلوئه ورا را روی دندان دردناک قرار دهید و آن را برای چند دقیقه در دهان خود نگه دارید.
بهترین داروهای مسکن برای دندان درد
درمان درد دندان با داروهای مسکن میتواند به کاهش درد و رفع علائم التهابی کمک کند. در ادامه، برخی از داروهای مسکن رایج برای درمان درد دندان را برای شما ذکر میکنم:
1. استامینوفن (Paracetamol):
استامینوفن یک داروی ضد درد و تب است که به عنوان راه حل اولیه برای درمان درد دندان استفاده میشود. این دارو به خوبی در کاهش درد دندان کمک میکند، اما به دلیل عدم داشتن خواص ضد التهابی، برای درمان التهابات دندان مناسب نیست.
2. ایبوپروفن (Ibuprofen):
ایبوپروفن یک داروی ضد التهابی غیراستروئیدی (NSAID) است که میتواند در کاهش التهاب و درد دندان مفید باشد. این دارو معمولاً به عنوان راه حل دومی برای درمان درد دندان استفاده میشود.
3. آسپرین (Aspirin):
آسپرین نیز یک داروی ضد التهابی NSAID است که میتواند در کاهش درد و التهاب دندان کمک کند. با این حال، برای درمان درد دندان در برخی از افراد، آسپرین ممکن است عوارض جانبی مانند خونریزی دستگاه گوارشی را افزایش دهد، بنابراین بهتر است قبل از استفاده از آن با پزشک خود مشورت کنید.
4. کدئین:
کدئین یک داروی مسکن است که در برخی از موارد برای درمان درد شدید دندان استفاده میشود. با این حال، برای استفاده از کدئین باید با پزشک خود مشورت کنید زیرا این دارو میتواند عوارض جانبی مانند خواب آلودگی و تبدیل شدن به اعتیاد را به دنبال داشته باشد.
5.ژلوفن:
ژلوفن (Jalufen) یک نوع داروی ضد درد و ضد التهابی است که حاوی ایبوپروفن (Ibuprofen) میباشد. ایبوپروفن یک داروی ضد التهابی غیراستروئیدی (NSAID) است که به عنوان دارویی برای کاهش درد و التهاب استفاده میشود.
در هر صورت، پیش از استفاده از هر دارویی، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید تا مطمئن شوید که داروی شما با سلامتی شما سازگار است و به درستی مصرف میشود. همچنین، بهتر است داروهای مسکن را برای مدت زمان کوتاهی و با دوز مناسب مصرف کنید.
چه زمانی باید به دندانپزشک برای درمان درد دندان مراجعه کرد؟
در نهایت، شما باید به دندانپزشک خود مراجعه کنید در صورتی که:
- درد دندان شما بیش از یک یا دو روز ادامه داشته باشد.
- درد دندان شما شدید است و با استفاده از داروهای ضد درد کنترل نمیشود.
- دندان شما شکسته یا شکستگیهایی در آن وجود دارد.
- دندان شما حساسیت شدید به سرما یا گرما دارد.
- لثه شما قرمز، تورم یا خونریزی دارد.
- دندان شما دچار عفونت شده است.
- دندان شما ترمیم ناقص دارد و باید ترمیم شود.
به طور کلی، بهتر است به دندانپزشک خود برای بررسی و درمان درد دندان مراجعه کنید تا مشکل شما را تشخیص دهد و درمان مناسب را برای شما تجویز کند.
دیدگاه خود را بنویسید